Από νωρίς του Μεγάλου Σαββάτου πλήθος πιστών άρχισε να συρρέει στους ιερούς ναούς για να ψάλνα ει το «Χριστός Ανέστη», με τα ήθη και έθιμα της Ελλάδας να ζωντανεύουν σε κάθε πόλη και κάθε γειτονιά, ενώ τα βεγγαλικά φώτισαν τον ουρανό με το που χτύπησαν οι καμπάνες τα μεσάνυχτα προσφέροντας ένα φαντασμαγορικό θέαμα.
Σε πολλές περιοχές, μάλιστα, οι πιστοί συνοδεύουν τη στιγμή με χτυπήματα στα στασίδια, αναπαριστώντας τον σεισμό που σύμφωνα με την παράδοση συνέβη κατά την Ανάσταση του Χριστού.
Μια από τις πιο συμβολικές πνευματικά στιγμές της Μεγάλης Εβδομάδας τελέστηκε η Πρώτη Ανάσταση όπως κάθε χρόνο στις 9 το πρωί. Στον Εσπερινό της Αναστάσεως ψάλλεται το θριαμβευτικό τροπάριο «Ανάστα ο Θεός», σηματοδοτώντας τη νίκη του Χριστού επί του θανάτου. Ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της λειτουργίας αποτελεί η ρίψη φύλλων δάφνης από τον ιερέα προς το εκκλησίασμα – μια πράξη που συμβολίζει τον θρίαμβο της ζωής.
Η λεγόμενη Πρώτη Ανάσταση ή Μέγας Εσπερινός του Μεγάλου Σαββάτου προεικονίζει το μεγάλο θαύμα της Ανάστασης. Όπως επισημαίνουν οι θεολόγοι, ο ακριβής χρόνος της Ανάστασης του Χριστού δεν είναι γνωστός, αφού κανείς δεν ήταν παρών όταν συνέβη. Το γεγονός διαπιστώθηκε μεταγενέστερα, «βαθιά χαράματα», όταν οι Μυροφόρες γυναίκες επισκέφθηκαν τον τάφο για να αλείψουν το σώμα Του.
Με ιδιαίτερη λαμπρότητα τελέστηκε και φέτος στον Ιερό Ναό της Παναγίας Ευαγγελίστριας Χίου, σκορπίζοντας ρίγη ενθουσιασμού στους πιστούς που γέμισαν τον ναό χθες το πρωί. Οι εικόνες ήταν εντυπωσιακές, με τους πολυελαίους να σείονται σαν από σεισμό και τους παρευρισκόμενους να μετέχουν ενεργά στην τελετουργία χτυπώντας τα στασίδια ρυθμικά.
Ανάσταση στη Μητρόπολη Αθηνών
Στην Αττική, η Ακολουθία της Αναστάσεως τελέστηκε στη Μητρόπολη χοροστατούντος του Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος Ιερώνυμου και παρουσία εκατοντάδων πιστών που είχαν συγκεντρωθεί έξω από τον Καθεδρικό Ιερό Ναό.
Στη Λειτουργία της Αναστάσεως παρευρέθησαν μεταξύ άλλων ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Κωνσταντίνος Τασούλας, ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, Νίκος Ανδρουλάκης, ο υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Γεραπετρίτης και ο δήμαρχος Αθηναίων, Χάρης Δούκας.
«Γιορτάζουμε σήμερα τη νίκη της ζωής, τη νίκη του φωτός, τη νίκη της ελπίδας και τη νίκη της αισιοδοξίας. Για τη ζωή μας, για την οικογένειά μας και για την πατρίδα μας» τόνισε ο ΠτΔ στο αναστάσιμο μήνυμά του.
Το μήνυμα του Αρχιεπισκόπου Ιερωνύμου
«Αδελφοί μου και παιδιά μου εν Κυρίω αγαπητά, Χριστός Ανέστη και Νυν πάντα πεπλήρωται φωτός!
»Ο αναστημένος Χριστός γίνεται το θεμέλιο της καινούργιας ζωής και πραγματικότητας, της καινής κτίσης. Ο σαρκωθείς Λόγος, ο κατατεθείς εν τάφω άπνους και νεκρός Κύριος, εξηγέρθη ‘ως ο υπνών’. Δώρισε στην ανθρώπινη φύση την αθανασία και την επανέφερε ‘προς την προτέραν ευγένειαν’. Στα Έσχατα όλοι θα αναστηθούν για να συναντήσουν τον Κύριο και ‘ούτω πάντοτε συν Κυρίω εσόμεθα’.
Ωστόσο, ο κόσμος, ο μακράν του Θεού, ‘εν τω πονηρώ κείται’. Οι δυνάμεις του κακού φαίνεται να κυριαρχούν παντού. Πόλεμοι, βία, αδικία και άνομα συμφέροντα, μεταναστεύσεις ανθρώπων, προσφυγιά. Οι λαοί γίνονται αντικείμενο συναλλαγής. Ο πόνος ανείπωτος, βουβός μαζί και εκκωφαντικός. Οι προβλέψεις για τις κοινωνικές αλλαγές σε όλο τον κόσμο δυσοίωνες. Οι προσωπικές σχέσεις δοκιμάζονται. Η σημασία της οικογένειας υποβαθμίζεται. Το φυσικό κακό έρχεται κάποιες στιγμές να ολοκληρώσει την εικόνα της απόγνωσης.
»Οι εκκλησιαστικές μας κοινότητες κλυδωνίζονται και δοκιμάζονται κάποτε και αυτές από το κλίμα της αυξανόμενης αδιαφορίας. Η παύλεια διαπίστωση ‘έξωθεν μάχαι, έσωθεν φόβοι’ φαίνεται τόσο ταιριαστή στη δική μας πραγματικότητα.
»Η Βασιλεία του Θεού είναι, όπως ψάλαμε κατά τη Μεγάλη Τεσσαρακοστή, ‘δικαιοσύνη και άσκησις συν αγιασμώ’. Η οδός του Θεού είναι οδός θυσιαστικής αγάπης. Όσοι διαλέγουμε αυτό τον δρόμο καλούμαστε σε πορεία χωρίς συμβιβασμούς. Αληθινή αγάπη, όπως γράφει ένας μεγάλος λογοτέχνης, σημαίνει να κάνουμε τον εαυτό μας υπεύθυνο για όλα τα ανθρώπινα όντα και για τον κόσμο ολόκληρο.
»Ζωή αναστάσιμη σημαίνει αγώνας. Αγώνας κατά του κακού που υπάρχει γύρω μας, με αίσθηση ευθύνης για τον ελάχιστο αδελφό μας. Αγώνας κατά του κακού που ριζώνει μέσα μας, κατά του εγωισμού, της ιδιοτέλειας και της αμαρτίας.
»Αυτό το χριστιανικό ήθος κυοφορείται μέσα στη Λατρεία και στην ευγνωμοσύνη μας προς τον Αναστάντα Θεάνθρωπο. Αυτόν τον σταυρικό τρόπο ζωής τον οδηγεί η άπειρη Χάρη, που συνοδεύει τη θυσία του Χριστού, μια θυσία χάριν όλων. Η ζωή και η Ιστορία αποκτούν νόημα.
»Παιδιά μου εν Κυρίω.
Ο Αναστημένος Χριστός προσφέρει προοπτική μεταμορφωτική της Ιστορίας του κόσμου. Η μαρτυρία της Αναστάσεως του Χριστού γίνεται το ιερό καθήκον μας και το μελώδημα της καρδιάς μας.
Αληθώς Ανέστη ο Κύριος».